Trong những năm qua, Việt Nam và các bộ ngành liên quan đã ban hành nhiều chương trình, đề án, cơ chế chính sách để hỗ trợ giáo dục cho người khuyết tật nói chung và trẻ em khuyết tật nói riêng. Tuy nhiên, người khuyết tật tại Việt Nam vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận giáo dục, vì vậy, hầu hết trong số họ có trình độ có trình độ học vấn thấp, dẫn tới không có việc làm ổn định, mức thu nhập bấp bênh, gặp nhiều khó khăn trong việc hòa nhập xã hội…

Hiện nay toàn TP Hà Nội có hơn 90.000 người khuyết tật, trong đó trẻ em khuyết tật là hơn 10.000 trẻ. Sau 20 năm thực hiện Nghị định 26/CP ngày 17-4-1995 của Chính phủ về giao nhiệm vụ “Dạy văn hóa cho trẻ khuyết tật, bao gồm cả trẻ điếc, chuyển sang Bộ Giáo dục và đào tạo”, giáo dục học sinh khuyết tật của Việt Nam đã có những thành tựu nhất định. Toàn TP Hà Nội có 2.770 học sinh khuyết tật tham gia học hòa nhập, đến năm học 2017-2018 con số này là 3.361 học sinh.

leftcenterrightdel
Trẻ khuyết tật cần có một môi trường giáo dục đặc biệt để phát triển toàn diện. Ảnh minh họa: TTXVN.

Theo Thạc sĩ Phạm Xuân Tiến, Sở Giáo dục và đào tạo Hà Nội, quy mô giáo dục học sinh cho trẻ khuyết tật trên địa bàn Thủ đô ngày càng phát triển (có 3 trường chuyên biệt dành cho 3 dạng khuyết tật: Khiếm thính, khiếm thị và khuyết tật trí tuệ) trực thuộc Sở Giáo dục và đào tạo; tại một số quận, huyện còn có trường chuyên biệt; giáo dục hòa nhập được thực hiện cho tất cả các cấp học trên toàn thành phố. Tuy nhiên, giáo dục trẻ khuyết tật tại TP Hà Nội cũng vẫn còn tồn tại nhiều khó khăn như: Một số quận, huyện chưa có trung tâm, trường chuyên biệt dành cho học sinh khuyết tật; cơ sở vật chất, thiết bị học tập dành riêng cho học sinh khuyết tật còn hạn chế; việc thực hiện các chính sách cho học sinh khuyết tật còn nhiều bất cập…

Trước những khó khăn trong công tác giáo dục đối với trẻ em khuyết tật, từ năm 2017, Trung tâm Tư vấn và hỗ trợ hòa nhập người khuyết tật (ICC) thuộc Hội Người khuyết tật TP Hà Nội đã hợp tác với Tổ chức phúc lợi xã hội Angels’ Haven (Hàn Quốc) thực hiện Dự án “Cải thiện môi trường giáo dục cho trẻ em và thanh thiếu niên khuyết tật”. Dự án nhằm tăng cường khả năng thích ứng xã hội của trẻ em và thanh thiếu niên khuyết tật thông qua việc thúc đẩy môi trường giáo dục. Đối tượng hưởng lợi trực tiếp của dự án là hơn 300 người khuyết tật bao gồm: Học sinh khuyết tật, phụ huynh học sinh khuyết tật và cán bộ nhân viên của hai trường tham gia dự án (Trường chuyên biệt Bình Minh, Đông Anh và Trường Tiểu học Thanh Trì, Hoàng Mai).

Những kết quả ban đầu của dự án đã cho thấy, thực hiện giáo dục đặc biệt với những kinh nghiệm được tiếp thu từ Hàn Quốc đối với trẻ khuyết tật đã đem lại những kết quả tích cực.

Theo Giáo sư Kim Eun Sook, Viện trưởng Viện Giáo dục đặc biệt Quốc gia Hàn Quốc, Luật Giáo dục đặc biệt cho người khuyết tật tại Hàn Quốc bao gồm nhiều nội dung như: Mở rộng số năm hưởng giáo dục bắt buộc cho học sinh là đối tượng của giáo dục đặc biệt; xây dựng hệ thống phát hiện sớm khuyết tật, cung cấp giáo dục miễn phí cho trẻ khuyết tật lứa tuổi nhỏ; thành lập và vận động trung tâm hỗ trợ giáo dục đặc biệt; đẩy mạnh giáo dục hòa nhập; cung cấp các dịch vụ liên quan đến giáo dục đặc biệt… Từ khi bắt đầu với kế hoạch tổng hợp phát triển giáo dục đặc biệt lần 1 đến kế hoạch 5 năm phát triển giáo dục đặc biệt lần thứ 4, giáo dục đặc biệt Hàn Quốc đã trải qua 26 năm. Trong thời gian đó, Nhà nước đã thúc đẩy các chính sách về giáo dục đặc biệt, nhận thức và niềm tin của người dân về giáo dục đặc biệt cũng được nâng cao. Tuy nhiên, sự thay đổi của thời đại và xã hội cũng làm gia tăng tiêu chuẩn về chất lượng giáo dục đặc biệt, đòi hỏi giáo dục đặc biệt phải có những sự thay đổi theo thời cuộc để đáp ứng tốt nhất hiệu quả là giáo dục người khuyết tật.

Trường Tiểu học Thanh Trì, Hà Nội là một trong những trường được chọn để tiếp thu những kinh nghiệm từ giáo dục đặc biệt của Hàn Quốc thông qua việc áp dụng mô hình Phòng hỗ trợ học sinh rối loạn học tập. Hoạt động can thiệp cá nhân tại Phòng hỗ trợ giáo dục hòa nhập đã đem lại những hiệu quả tích cực đối với hoạt động học tập của nhóm học sinh được hỗ trợ. Việc dạy học phù hợp với trình độ nhận thức và khả năng của học sinh; đồng thời sử dụng và trang bị các kỹ thuật dạy học đặc thù cho các em trong quá trình học đọc và học tính toán là chìa khóa giúp các em bước qua được những rào cản về đọc, viết, tính toán.

Rõ ràng, giáo dục cho trẻ khuyết tật không giống với giáo dục thông thường. Việc Hội Người khuyết tật TP Hà Nội tiếp thu những kinh nghiệm từ Hàn Quốc về giáo dục đặc biệt dành cho trẻ khuyết tật sẽ là cơ hội để thúc đẩy cải thiện môi trường giáo dục cho trẻ em và thanh thiếu niên khuyết tật trên địa bàn Thủ đô.

BĂNG CHÂU