Đường đầy cát, lơ mơ là đổ xe, nhất là vào mấy bữa trời mưa như tuần trước. Trong khuôn viên nhà ông Chung bạt ngàn cây xanh, nhưng vẫn có khoảng sân rộng mênh mông, là nơi tập luyện bắn nỏ của các thành viên trong gia đình và của đội bắn nỏ thôn Víp.
Ông Chung làm quen với bắn nỏ như “việc phải thế”. Từ lúc bé ông đã biết đến cây nỏ. Ở miền núi này, cây nỏ là vật dụng thân thuộc với mọi nhà. Hầu như nhà nào cũng có người biết bắn nỏ, chỉ là bắn tốt hay không. Người đàn ông dân tộc Mường này nhớ lại: “Khi 10 tuổi, tôi đã chơi nỏ rồi. Dạo đó, quanh vùng này chỉ rừng và rừng. Tôi cũng như nhiều đứa trẻ khác hay dùng nỏ để săn chim, đuổi sóc. Thế là hình thành kỹ năng bắn nỏ”. Ngày ấy, cậu học sinh Đoàn Văn Chung đã có tiếng là bắn nỏ giỏi, mục tiêu cách 30m trở lại cấm có trượt. Mà loại nỏ ông Chung sử dụng từ bé đều do người trong thôn tự chế, cánh nỏ và sức kéo nặng hơn nhiều so với các loại nỏ bây giờ. Nhưng nhờ vậy mới có thể dùng để săn thú bởi mũi tên phải xuyên qua da mới có thể hy vọng con mồi gục xuống sau một thời gian vì ngấm thuốc.
Sau này, người ở Minh Quang không vào rừng săn thú mà chỉ sử dụng nỏ mỗi khi thú xuống bản. Đến khoảng năm 1996, một số lễ hội được tổ chức ở Minh Quang, trong đó có lễ khai hạ vào mồng 7 tháng Giêng (bổ nhát cuốc đầu tiên để dân xuống đồng), lễ hội Đền Hạ… đưa bắn nỏ, ném còn vào chương trình lễ hội. Người dân các thôn, bản lại nô nức thi bắn nỏ. Lúc ấy, bắn nỏ lại được coi như một môn thể thao thay vì chỉ là dụng cụ săn bắn, sinh nhai.
Phong trào bắn nỏ ở địa phương thực sự sôi động từ khoảng năm 2000, khi môn này có tên trong chương trình thi đấu của các hội thao, giải thể thao ở tỉnh Hà Tây (nay là TP Hà Nội) hoặc hội thao các dân tộc thiểu số toàn quốc. Đội bắn nỏ của xã Minh Quang với nòng cốt là các tay nỏ ở thôn Víp, trong đó có ông Đoàn Ngọc Chung, được biết đến nhiều hơn. Có năm, có tới 4 cặp bố con trong thôn-trong đó có bố con ông Chung, tham gia giải. Riêng ông Chung giành đủ các loại huy chương cấp tỉnh rồi sau này của TP Hà Nội cũng như toàn quốc. Trong nhà ông gần ba chục chiếc huy chương được treo trang trọng trên tường. “Còn hơn hai chục chiếc nữa đang ở các nhà khác cậu ạ. Anh em họ hàng xin huy chương của mình về làm kỷ niệm nhiều lắm”, ông Chung kể.
Làm được nhiều việc cho phong trào bắn nỏ quê nhà, nhưng ông Chung vẫn băn khoăn một nỗi là phải nghiên cứu, mày mò thêm nhằm tìm ra cách bắn đạt hiệu quả ổn định hơn hiện tại. Có như vậy mới nâng thành tích bắn nỏ cho đội nhà ở các giải đấu toàn quốc.
Ông Chung bộc bạch giản dị: “Tôi mê bắn nỏ và nỏ đã ngấm vào người tôi từ lâu rồi. Tôi chỉ lo người dân “nguội nhạt” với bắn nỏ mà thôi”.
Bài và ảnh: VŨ QUỲNH