Tuy nhiên, tiến độ cải tạo, xây lại chung cư cũ chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, đòi hỏi cần có những cơ chế, chính sách phù hợp hơn để thu hút các nhà đầu tư tham gia thực hiện dự án.       

Tiến độ thực hiện còn chậm

Theo Sở Xây dựng TP Hà Nội, hiện nay, trên địa bàn thành phố có 1.579 chung cư cũ, bao gồm: 1.273 nhà thuộc 76 khu chung cư; 306 chung cư cũ độc lập. Những chung cư này được xây dựng chủ yếu trong giai đoạn 1960-1990, tập trung tại khu vực 4 quận nội thành. Phần lớn các nhà chung cư có chiều cao từ 3 đến 5 tầng, diện tích căn hộ khoảng 30-50m2, đã xuống cấp, không đáp ứng được nhu cầu sử dụng của người dân. Theo chỉ đạo của UBND TP Hà Nội, Sở Xây dựng đã lập kế hoạch và tổ chức khảo sát, kiểm định được 344 nhà chung cư cũ với kết quả sau kiểm định: 137 nhà cấp B, 200 nhà cấp C, 7 nhà thuộc diện nguy hiểm cấp D-mức độ cần phải di dân gấp. Các chung cư cũ xuống cấp chưa được cải tạo, xây dựng mới không chỉ tạo hình ảnh nhếch nhác, mất mỹ quan đô thị cho Thủ đô mà còn ảnh hưởng đến sự an toàn của người dân tại đây. Tuy nhiên, đến nay, tiến độ cải tạo, xây lại chung cư cũ vẫn còn quá chậm; số lượng chung cư cũ được xây dựng lại chỉ đạt khoảng 1% so với tổng số nhà chung cư cũ trên địa bàn.

leftcenterrightdel
Chung cư B4 Giảng Võ, phường Giảng Võ, quận Ba Đình, TP Hà Nội đã xuống cấp.

Hiện, thành phố đang tiếp tục chỉ đạo các đơn vị triển khai lập quy hoạch 30 khu chung cư cũ. Trong đó, 1 khu đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết và giao chủ đầu tư; 1 khu đã được chấp thuận tổng mặt bằng và phương án kiến trúc công trình; 3 khu đang được UBND thành phố chỉ đạo các sở, ngành kêu gọi nhà đầu tư; 3 khu đang được triển khai theo nhiệm vụ quy hoạch đã được phê duyệt, đồ án quy hoạch đã cơ bản hoàn chỉnh; 22 khu chung cư cũ cần triển khai thiết kế ý tưởng quy hoạch.

Giám đốc Sở Xây dựng TP Hà Nội Võ Nguyên Phong đánh giá, việc triển khai cải tạo, xây dựng mới các chung cư cũ trên địa bàn thành phố còn chậm do liên quan tới quy định bảo đảm 100% các chủ sở hữu nhà chung cư thống nhất phá dỡ để cải tạo, xây dựng mới đối với nhà chung cư cũ không thuộc nhà nguy hiểm cấp D. Trong quá trình triển khai, một số hộ dân ở tầng 1 thường có lợi nhuận phát sinh từ việc kinh doanh, buôn bán nên không đồng ý với việc phá dỡ. “Theo nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, trong chương trình tái thiết đô thị của Hàn Quốc quy định, chỉ cần 2/3 số chủ sở hữu nhà chung cư đồng thuận thì sẽ thực hiện cải tạo chung cư cũ. Sở Xây dựng kiến nghị, đối với các công trình nguy hiểm cấp độ C, nếu có từ 70% số chủ sở hữu nhà chung cư trở lên chấp thuận thì có thể cho phép lựa chọn nhà đầu tư, tổ chức phá dỡ và xây dựng lại”, ông Võ Nguyên Phong cho biết. 

Cùng với đó, trong quy định cũng yêu cầu việc cải tạo, xây dựng mới chung cư cũ phải đáp ứng được yêu cầu về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, không được tăng quy mô dân số. Do đó, việc giải quyết bài toán cân đối tài chính cho nhà đầu tư, cải thiện diện tích ở cho người dân nhưng không gia tăng dân số tại khu vực cũng là một thách thức. Điều này dẫn đến việc chưa khuyến khích được các nhà đầu tư thực hiện dự án.

Cần gỡ vướng từ cơ chế, chính sách

Tại cuộc làm việc mới đây giữa Thường trực Thành ủy Hà Nội với Ban cán sự đảng Bộ Xây dựng về công tác phối hợp trong các lĩnh vực quy hoạch, xây dựng, phát triển đô thị, đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội cho rằng, vấn đề cải tạo, xây dựng mới chung cư cũ chủ yếu vướng ở cơ chế, chính sách, làm sao bảo đảm quyền lợi hài hòa giữa nhà đầu tư-người dân-công tác quản lý nhà nước. Việc cải tạo, xây dựng mới chung cư cũ đã được thành phố đặt ra từ năm 2012. Cần có cơ chế đặc thù hỗ trợ các nhà đầu tư tham gia thực hiện dự án. Thành phố đề nghị cho phép các địa phương sử dụng ngân sách của mình để hỗ trợ các nhà đầu tư trong phạm vi, khả năng, năng lực của các địa phương, có thể tính đến phương án sử dụng nguồn lực từ Ngân hàng Chính sách xã hội thành phố.

Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cũng khẳng định, bộ sẽ phối hợp chặt chẽ với Hà Nội để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những nội dung thuộc thẩm quyền liên quan đến nghị định; liên quan đến các luật có thể trình cơ chế thí điểm, tạo đột phá mới. Theo đó, sẽ giúp giải quyết, tháo gỡ khó khăn trong cải tạo, xây dựng mới chung cư cũ không chỉ trên địa bàn Hà Nội mà còn cả các địa phương khác trong cả nước. 

Để đẩy nhanh công tác cải tạo, xây dựng mới chung cư cũ, UBND TP Hà Nội cũng đã giao Sở Xây dựng thành phố chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng đề xuất Đề án cải tạo, xây dựng mới chung cư cũ trên địa bàn TP Hà Nội với các giải pháp, cơ chế, chính sách đặc thù. Bên cạnh đó, UBND thành phố cũng giao Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính chuẩn bị kế hoạch vốn để lập quy hoạch các khu chung cư cũ bằng nguồn ngân sách. Đối với các chung cư cũ đã được kiểm định, đánh giá nguy hiểm cấp độ D, UBND thành phố giao Sở Xây dựng, UBND các quận liên quan, khẩn trương thực hiện dứt điểm việc tạm cư, di dời các hộ dân ra khỏi chung cư cũ nguy hiểm để triển khai thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại.

Bài và ảnh: NGUYỄN VŨ