Hoàn thiện thể chế, hạ tầng công nghệ thông tin và giải quyết thủ tục hành chính

Trong điều kiện công nghệ thông tin (CNTT) ngày càng phát triển thì việc xây dựng chính quyền số là cốt lõi, hướng tới mục tiêu lâu dài là xây dựng chính quyền thông minh với đặc trưng cơ bản là dữ liệu được số hóa hoàn toàn và tra cứu, giải quyết liên thông. Trong thực tiễn, việc xây dựng chính quyền số cần phải giải quyết được 3 vấn đề cốt lõi: Hạ tầng CNTT, cải cách thể chế và nâng cao chất lượng giải quyết thủ tục hành chính (TTHC). Những năm qua, quận Long Biên đã tập trung đột phá hoàn thiện 3 vấn đề trên.

Theo thống kê, hiện nay quận Long Biên đã cơ bản hoàn thiện hệ thống hạ tầng CNTT và ứng dụng các phần mềm trong hoạt động quản lý nhà nước. Năm 2016 và 2017, quận Long Biên được UBND TP Hà Nội xếp thứ nhất về thực hiện việc ứng dụng CNTT nâng cao chỉ số cải cách hành chính khối quận, huyện, thị xã. Hiện quận Long Biên đã hoàn thành chỉ tiêu có 100% TTHC được xây dựng quy trình nội bộ trên phần mềm ISO Online và tiếp nhận tại bộ phận một cửa ở mức độ 3 và có một số thủ tục đạt mức độ 4. 100% TTHC và các thông tin về TTHC được đăng tải công khai trên cổng thông tin điện tử. 100% hồ sơ hành chính tiếp nhận và kiểm soát giải quyết trên phần mềm ứng dụng CNTT bảo đảm tính minh bạch, chính xác, giúp giảm thời gian, chi phí hành chính cho tập thể, cá nhân. 

leftcenterrightdel
Cán bộ tiếp dân tại bộ phận một cửa quận Long Biên. 

Về hoàn thành thể chế, chỉ tính riêng 9 tháng năm 2018, UBND quận Long Biên đã tổ chức tuyên truyền, tập huấn nghiệp vụ tham mưu, soạn thảo, rà soát văn bản quy phạm pháp luật cho gần 500 lượt cán bộ tư pháp hộ tịch, cán bộ làm công tác văn phòng; tổ chức rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật của quận và phường ban hành, kịp thời sửa đổi, bổ sung ban hành văn bản thay thế, kiến nghị cấp trên sửa đổi, bổ sung các nội dung thuộc thẩm quyền.

Từ năm 2016 đến nay, quận Long Biên đã rà soát và đề nghị sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ hoặc bãi bỏ 201 TTHC (trong đó sửa đổi, bãi bỏ, thay thế: 186 TTHC, phát sinh: 5 TTHC). Tính đến tháng 4-2018, quận Long Biên đã rà soát 124/374 TTHC, đạt tỷ lệ 33,2% và rút ngắn thời gian giải quyết từ 1 đến 20 ngày làm việc so với trước đây.

Tận dụng kết quả và lợi thế từ việc là đơn vị thí điểm TTHC dịch vụ công trực tuyến của TP Hà Nội, UBND quận Long Biên đã tập trung chỉ đạo thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp cải cách TTHC với các giải pháp sáng tạo. Trong đó nổi bật là đã xây dựng quy trình thực hiện, xác định chi tiết thời gian, trách nhiệm giải quyết của từng khâu trong tiếp nhận hồ sơ, giải quyết và trả kết quả TTHC theo hướng đơn giản hóa, giảm về thành phần hồ sơ, rút ngắn về thời gian giải quyết, tăng số lượng các thủ tục hành chính liên thông. Tính đến tháng 4-2018, tổng số TTHC thực hiện theo “Cơ chế một cửa, một cửa liên thông” của quận Long Biên đạt 374 thủ tục, trong đó, cấp quận là 215 thủ tục, cấp phường 112 thủ tục và 47 thủ tục liên thông cả quận và phường. Quận đã tổ chức thực hiện tốt dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 với 26 TTHC, gồm 13 TTHC cấp phường và 13 TTHC cấp quận.

Ngoài những giải pháp trên, việc xây dựng và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ công chức viên chức cũng được quận Long Biên thực hiện thông qua các giải pháp đổi mới, hữu hiệu, trong đó nổi bật là đã xây dựng khung năng lực của từng vị trí việc làm. Từ năm 2017, quận Long Biên đã thực hiện đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng và thí điểm kiểm tra, sát hạch đánh giá năng lực chức danh bí thư đảng ủy, chủ tịch UBND phường, làm cơ sở để rút kinh nghiệm mở rộng đối tượng sát hạch năm 2018 và các năm tiếp theo.

Mô hình “Bộ phận một cửa thân thiện, gần dân”

Với những sáng tạo trong cải cách hành chính, từ tháng 5-2018, quận Long Biên bắt đầu triển khai mô hình “Bộ phận một cửa thân thiện, gần dân” ở 14 phường và bộ phận tiếp nhận hồ sơ - trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) của quận. Đây là nội dung nằm trong Chương trình 02-CTr/QU của Quận ủy Long Biên về “Đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo vị trí việc làm và hoàn thiện mô hình cơ quan điện tử quận, phường giai đoạn 2015-2020”. Mô hình này được kỳ vọng là giải pháp đột phá chính hướng tới xây dựng chính quyền đô thị quận Long Biên tinh, gọn, mạnh và phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu của công dân, doanh nghiệp, thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển.

Theo báo cáo tiến độ thực hiện của quận Long Biên, tính đến hết ngày 15-9, đối với hồ sơ không liên thông, 14 phường của quận này đã giải quyết 51.403 hồ sơ đúng hạn/51.495 hồ sơ tiếp nhận và số đang giải quyết trong hạn là 92. Đối với hồ sơ liên thông, 14 phường đã giải quyết đúng hạn 1.604 hồ sơ/1.659 hồ sơ tiếp nhận; đang giải quyết trong hạn là 55. Kết quả này tăng cao hơn so với cùng kỳ năm ngoài khoảng 30%.

Khảo sát kết quả thực hiện mô hình này ở phường Phúc Lợi, bà Nguyễn Thị Hảo, công chức tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết TTHC cho biết, hằng tháng, bộ phận một cửa đã giải quyết hơn 1.000 hồ sơ, trong đó có gần 80% là hồ sơ chứng thực. Hiện nay, bộ phận một cửa của phường Phúc Lợi đã tổ chức dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 4. Điểm khác biệt so với các phường khác trên địa bàn chính là các thủ tục khai sinh được chính quyền mang trả tại nhà, không qua khâu trung gian và công dân không mất phí. Hiện nay, phường Phúc Lợi là địa phương đi đầu của quận Long Biên trong triển khai 8 thủ tục thuộc lĩnh vực chính sách đạt mức độ 4.

Bà Chu Thị Chín, công dân cư trú tại tổ 7 của phường Phúc Lợi đến phường làm thủ tục này. Bà chia sẻ: “Lần này tôi đi làm khai sinh cho cháu nội rất nhàn. Trước đây tôi phải ghi vào bản khai, tuổi già, mắt yếu, hay ghi sai và phải liên tục hỏi các nhân viên. Nay tôi chỉ đưa giấy chứng sinh, hộ khẩu là các nhân viên một cửa nhập giúp. Tôi chỉ ngồi chờ, nghe nhân viên đọc lại những thông tin đã cung cấp và ký là xong. Tôi sẽ nhận được kết quả tại nhà theo lịch hẹn mà không phải đến phường nữa”.

Theo chị Nguyễn Thị Trang, công chức bộ phận tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết TTHC phường Phúc Lợi, điểm khác biệt dễ nhận thấy trong mô hình “Bộ phận một cửa thân thiện, gần dân” so với trước đây là bố trí trang, thiết bị, phương tiện CNTT tại nơi làm việc theo mẫu chung. Mô hình này bỏ đi các tấm kính ngăn cách giữa công dân và người nhận hồ sơ nên không tạo ra khoảng cách trong giao tiếp. “Đa phần nhân dân đều đồng tình và đánh giá cao rất cao mô hình này vì khoảng cách giữa công chức và người dân bị thu hẹp, tương tác giải quyết công việc dễ dàng và thân thiện hơn”, bà Trang nói.

Có thể nói, việc số hóa trong giải quyết các thủ tục hành chính theo phương pháp này giúp kiểm soát được mọi hoạt động của nhân viên, hạn chế tối đa tiêu cực, nâng cao thái độ phục vụ của những “công bộc”.

Bài, ảnh: TÂM ĐỨC