Có thể nói rằng, việc đẩy mạnh tuyên truyền kêu gọi cộng đồng, xã hội cùng chung tay góp sức giúp đỡ người dân tiêu thụ nông sản dư thừa, xuống giá là việc cần thiết. Và trên thực tế, nhờ có sự thông tin, tuyên truyền kịp thời của báo chí truyền thông, bà con nông dân ở nhiều địa phương phần nào đã tiêu thụ được nông sản bị ứ đọng, thu hồi được một phần vốn và giảm bớt khó khăn trong trồng trọt, chăn nuôi và cuộc sống.

Tuy nhiên, một phần vì mải mê chạy theo tâm lý xã hội, phần khác do hồn nhiên quá mức mà một số người cầm bút giật tít quá đà về việc kêu gọi cộng đồng giúp đỡ nông dân tiêu thụ nông sản dư thừa. Ví như: Dùng từ “đại khủng hoảng”, “thịt gà rẻ hơn rau”, “rớt giá thê thảm”, “kêu cứu”, “vải vượt vòng vây”... là hơi cường điệu. Cách dùng từ như vậy đã vô hình trung làm cho nông sản của bà con bị dồn vào “bất lợi kép”-vừa giảm giá cả (do cung nhiều hơn cầu), vừa giảm giá trị (do thông tin nông sản bị ứ đọng lâu ngày tại ruộng vườn, chuồng trại). Mặt khác, việc báo chí, truyền thông lạm dụng quá nhiều từ “giải cứu” nông sản cho người nông dân đã vô tình tiếp tay cho một số đối tượng lợi dụng tình hình này để mua gian, bán lận, ép giá nông sản nhằm trục lợi.

Theo nghĩa gốc từ điển Hán Việt, “giải” có nghĩa “gỡ ra, tách ra, cởi ra”, “cứu” nghĩa là “cứu vớt”. Còn theo giải thích của từ điển tiếng Việt, “giải cứu” nghĩa là “cứu thoát khỏi tai nạn”. Như vậy, việc báo chí dùng từ “giải cứu” nông sản với hàm ý hỗ trợ, giúp đỡ nông dân tìm lối thoát tháo gỡ nông sản dư thừa, là điều nên làm. Thế nhưng, những người cầm bút đừng quên câu “thái quá bất cập”, nghĩa là cái gì làm quá so với chuẩn mực thông thường cũng đều không hay, không tốt, thậm chí lợi bất cập hại.

Trở lại câu chuyện “giải cứu” nông sản xuất hiện tràn lan trên báo chí. Có lẽ nhận thấy sự bất cập của từ “giải cứu” nông sản mà mới đây, UBND tỉnh Bắc Giang chính thức ra văn bản đề nghị các cơ quan báo chí, truyền thông không dùng từ “giải cứu” khi tuyên truyền về việc tiêu thụ nông sản nói chung và vải thiều ở Bắc Giang nói riêng. Vì đại diện lãnh đạo địa phương này cho rằng, sau các tin, bài có từ “giải cứu”, giá nông sản của tỉnh đều giảm, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và thu nhập của nông dân.

Nông dân là đối tượng dễ bị thiệt thòi, tổn thương do quá trình trồng trọt, chăn nuôi luôn phải đối mặt với nhiều bất lợi, rủi ro từ thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu, nhất là trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát hiện nay. Việc báo chí truyền thông sát cánh cùng nông dân để đồng hành, chia sẻ giúp đỡ bà con gỡ khó trong tiêu thụ nông sản dư thừa là điều đáng làm. Tuy vậy, để truyền thông không trở thành “con dao hai lưỡi” trong cuộc đồng hành này, người làm báo ngoài có “trái tim nóng” để động viên, hỗ trợ nông dân bằng những thông tin kịp thời, lành mạnh, nhân văn, thì còn phải có “cái đầu lạnh” để phân tích, bình luận và cung cấp cho công chúng những tác phẩm báo chí chính xác, chuẩn mực, khoa học nhằm góp phần giảm thiểu thiệt hại và mang lại lợi ích tối đa cho bà con.

PHÚC NỘI