QĐND Online - Đại lễ 1000 năm Thăng Long - Hà Nội đã đi qua, nhưng những công trình, những tác phẩm, những giá trị văn hóa… vẫn để lại ấn tượng sâu đậm với người dân Hà Nội, nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế. Một trong số những công trình tiêu biểu ấy là hệ thống sách trong Dự án “Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến”. Góp công lớn trong việc điều tra, nghiên cứu, sưu tầm, xuất bản các tác phẩm mang đậm giá trị tinh hoa văn hóa của Thủ đô là Nhà xuất bản Hà Nội.

Ông Phạm Quốc Tuấn, Chánh văn phòng Nhà xuất bản Hà Nội đang giới thiệu những cuốn sách quý được Nhà xuất bản Hà Nội xuất bản mới đây.

Tìm ra, lưu giữ những tinh hoa văn hóa của Thủ đô

Ra đời cách đây 36 năm, ngay từ những ngày đầu thành lập, Nhà xuất bản Hà Nội đã tập hợp được đội ngũ biên tập viên tâm huyết cùng những cộng tác viên là những tên tuổi lớn như: Phạm Khắc Hòe, Hoàng Đạo Thúy, Nguyễn Tuân, Đoàn Giỏi, Tô Hoài, Trần Quốc Vượng…chính vì vậy, ngay từ đầu, cái tên Nhà xuất bản Hà Nội đã có hướng đi riêng, tập trung nghiên cứu, sưu tầm và xuất bản các cuốn sách quy về Hà Nội. Chính cách làm này đã giúp Nhà xuất bản Hà Nội nhận được sự tin yêu của bạn đọc. Đặc biệt là bạn đọc Thủ đô.

Trong những năm 80 và 90 của thế kỷ trước, từ những cuộc thi viết về Hà Nội do Nhà xuất bản Hà Nội tổ chức, bạn đọc cả nước đã cảm nhận được, đã như sờ thấy, như chạm vào một Hà Nội thực tế với đầy đủ mọi khía cạnh của cuộc sống. Và cũng chính từ các cuộc thi và cách làm sáng tạo của Nhà xuất bản Hà Nội, nhiều trang sách hay về Hà Nội đã ra đời.

Nhà xuất bản Hà Nội đã xuất bản rất nhiều sách lịch sử, văn hóa về Thủ đô Hà Nội

Thời gian gần đây, một trong những dự án được Nhà xuất bản Hà Nội triển khai hết sức thành công là dự án “Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến”. Có hàng trăm đầu sách, hàng trăm nghìn trang sách, với rất nhiều thể loại, được nghiên cứu công phu bởi những nhà văn, học giả, nhà nghiên cứu hàng đầu của Hà Nội và cả nước đã giúp người Hà Nội hiểu hơn về lịch sử của Hà Nội; giúp bạn đọc trong nước và quốc tế có cái nhìn sâu hơn về mảnh đất nghìn năm văn hiến.

Cụ thể, trong giai đoạn I, Nhà xuất bản Hà Nội đã in tổng số sách trong cơ cấu gồm 96 đầu sách với 134 tập và khoảng 102.000 trang. Ngoài việc tổ chức biên soạn và xuất bản Tủ sách, dự án còn tổ chức biên soạn, tái bản và in mới 25 đầu sách phổ thông về Thăng Long - Hà Nội. Tủ sách thực sự có ý nghĩa và giá trị bền vững, phục vụ hiệu quả cho nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu về Thăng Long - Hà Nội trước mắt cũng như lâu dài, xứng đáng là một công trình kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.

Gom chữ để đúc “bông hồng vàng”

Cũng chính từ dự án sách này, nhiều công trình nghiên cứu công phu từ hàng trăm năm trước của các học giả quốc tế về Hà Nội đã được công bố. Những giá trị văn hóa, lịch sử tinh hoa của Hà Nội mà chính người Việt Nam cũng chưa biết đến đã lần đầu tiên được công chúng Thủ đô, người dân cả nước và bạn bè quốc tế  biết đến.

Ông Phạm Quốc Tuấn, Chánh văn phòng Nhà xuất bản Hà Nội cho biết, Nhà xuất bản đã xây dựng được ngân hàng dữ liệu về văn hiến Thăng Long - Hà Nội trong số sách đã biên soạn  và xuất bản có rất nhiều bộ sách quý. Đó là 11 bộ Tuyển tập tư liệu về văn hiến Thăng Long - Hà Nội; tổ chức biên dịch, biên soạn 3 đầu sách quý về Thăng Long - Hà Nội, được sưu tầm ở nước ngoài như: Tư liệu các công ty Đông Ấn Hà Lan và Anh về Thăng Long - Đàng Ngoài thế kỷ XVII; Minh thực lục - Quan hệ Trung Quốc - Việt Nam thế kỷ XIV – XVII; Thanh thực lục - Quan hệ Thanh - Tây Sơn (cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ XIX)….Các cuốc sách này cực kỳ có giá trị về lịch sử, văn hóa, ngoại giao. Nhiều nội dung trong các cuốn sách giúp chúng ta hiểu rõ hơn về lịch sử Hà Nội, lịch sử các triều đại, quan điểm của các triều đại về vấn đề ngoại giao, quốc phòng, biên giới, lãnh thổ...

Trong số các sách xuất bản, nhiều cuốn sách đặc biệt có nghiên cứu cho các chuyên ngành lịch sử, quốc phòng hay ngoại giao.

Ông Tuấn nhấn mạnh, công sức của các nhà nghiên cứu, học giả, nhà văn, cùng các cơ quan quản lý đã giúp Hà Nội một lần nữa làm dầy thêm giá trị văn hóa, lịch sử. Đó thực sự là một nguồn tài liệu quý, có giá trị lớn trong nghiên cứu về Thăng Long - Hà Nội chưa được biết đến.

Đánh giá về các dự án của Nhà xuất bản Hà Nội, Nhà nghiên cứu Hà Nội Nguyễn Vinh Phúc nhận định: Các bộ sách lịch sử, văn hóa Thăng Long – Hà Nội đã in ra trong thời gian qua, ít hay nhiều đã giúp người đọc hiểu biết cụ thể hơn những sắc thái của Hà Nội, giúp ích phần nào cho công cuộc xây dựng Thủ đô.

Với hệ thống kho sách khổng lồ mà Nhà xuất bản Hà Nội đã dày công sưu tầm, biên soạn và in ra trong hơn 35 năm qua, nhà nghiên cứu Nguyễn Vinh Phúc cho rằng: “Đây là kho tư liệu vô cùng hữu dụng để những người làm công tác quản lý trên địa bàn Hà Nội có nghiên cứu, hiểu biết sâu về Hà Nội cả trong quá khứ và hiện tại. Có nghiên cứu kỹ về địa phương thì mới tránh được quan liêu trong quản lý lãnh thổ”.

Nhà nghiên cứu Nguyễn Vinh Phúc rất tâm đắc với các tài liệu, tư liệu và những công trình đồ sộ mà nhà xuất bản này tạo dựng được. “Không chỉ với “Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến”, những công trình nghiên cứu, sưu tầm và xuất bản  của Nhà xuất bản Hà Nội đã làm được nhiều việc trong việc tạo dựng ngành Hà Nội học”, Nhà nghiên cứu Nguyễn Vinh Phúc nói.

Cái tâm của những người làm công tác xuất bản

Bằng cái tâm của những người làm công tác xuất bản, có thể thấy rõ, trong hơn 35 năm qua, các cán bộ, biên tập viên, công nhân viên chức của Nhà xuất bản Hà Nội đã đưa những giá trị văn hóa, lịch sử, những tinh hoa của vùng đất, của con người Hà Nội ra với người dân cả nước và bạn bè quốc tế.

Nhiều cuốn sách đã thực sự là những công trình khảo cứu vô cùng quan trọng về các vấn đề chính trị, ngoại giao, quốc phòng. Hệ thống sách về Hà Nội được làm một cách công phu, tỷ mỉ bởi những nhà khoa học, nhà nghiên cứu…hàng đầu đã bao quát một cách toàn diện các giá trị văn hiến Thăng Long - Hà Nội, đồng thời làm nổi bật những giá trị đặc trưng, tiêu biểu của một trung tâm chính trị - hành chính, văn hóa, giáo dục, kinh tế và đối ngoại của đất nước; góp phần quảng bá, giới thiệu văn hiến Thăng Long - Hà Nội với cả nước và quốc tế.

Để có được một cuốn sách, cán bộ nhà xuất bản phải đi ra tận nước ngoài trong thời gian dài để sưu tầm nghiên cứu và tìm hiểu, đối chiếu tư liệu.

Với thành quả đã đạt được trong hành trình không dài, chỉ hơn 35 năm, các nhà khoa học, các tác giả cùng đông đảo các cộng tác viên, bạn đọc trong nước và quốc tế đã đánh giá: Nhà xuất bản Hà Nội xứng đáng là một địa chỉ văn hóa đáng tin cậy của mảnh đất ngàn năm văn hiến.

Trong bối cảnh hiện nay, với sự xuất hiện ồ ạt của các công ty, nhà sách tư nhân, làm thể nào để có thể “gạn đục, khơi trong”, làm thể nào để tổ chức đội hình với cái tâm trong sáng, gom những câu chữ, gom những điều tốt đẹp, làm ra những “bông hồng vàng” trong ngành xuất bản, đưa tới bạn đọc những cuốn sách hay và bổ ích về con người, về lịch sử, về mảnh đất Thăng Long – Hà Nội ngàn năm văn hiến là nhiệm vụ vô cùng nặng nề đối với Nhà xuất bản Hà Nội.

Bài và ảnh: NGUYỄN HÒA