Loại hình hoạt động này góp phần hiện thực hóa tiềm năng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nhu cầu nâng cao văn hóa của nhân dân Thủ đô.

Nhiều phương án hay, khả thi cho không gian kiến trúc

Hội Kiến trúc sư Việt Nam vừa công bố 25 phương án xuất sắc lọt vào bình chọn cuộc thi Thiết kế KGST Hà Nội của các tác giả, nhóm tác giả bán chuyên và không chuyên. Tại 3 hạng mục: Hạ tầng thúc đẩy sáng tạo; tổ chức KGST trên cơ sở khai thác các công trình công nghiệp trong đô thị phải di dời hoặc chuyển đổi chức năng; bảo tồn và phát huy giá trị không gian kiến trúc, quy hoạch truyền thống, các thiết kế đều thể hiện được những ý tưởng mới, phát huy hiệu quả nguồn lực con người, các giá trị văn hóa, lịch sử của Hà Nội.

leftcenterrightdel
 Một không gian sáng tạo thu hút giới trẻ Hà Nội (ảnh chụp trước thời điểm dịch Covid-19).

Từ thực trạng các khu tập thể cũ trên địa bàn TP Hà Nội đang rơi vào tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, ý tưởng thiết kế KGST của tác giả Phạm Chí Thanh mở đầu trong danh sách 25 phương án được công bố, đưa ra giải pháp tái thiết lập không gian, góp phần thúc đẩy kinh tế, đồng thời lưu giữ và phát triển các giá trị vốn có ở khu vực đó. Từ khu tập thể 3T đường Lê Hồng Phong (quận Hà Đông), tác giả Phạm Chí Thanh đưa ra ý tưởng cải tạo các dãy nhà cũ, bố trí thêm các chức năng thích hợp, xây dựng và bổ sung các công năng cần thiết nhằm tạo nên một hệ sinh thái sáng tạo. Bằng các liên kết chặt chẽ giữa các khoảng thông tầng, con người và thiên nhiên được liên hệ và hỗ trợ cho nhau, góp phần giữ lại các giá trị sử dụng và giá trị tinh thần của các khu tập thể cũ.

Là một trong những bài dự thi có số lượng bình chọn cao, nhóm tác giả Nguyễn Văn Tú và Nguyễn Thành Đức đã đưa ra phương án về quá trình phát triển đặc biệt của phố cổ Hà Nội với hình ảnh những giá trị văn hóa xưa vẫn được lưu giữ ở một đời sống mới, cùng tồn tại song song, tác động qua lại với nhau. Trong khi đó, phương án hầm bộ hành kết hợp không gian xanh, tận dụng tối ưu công nghệ mới để có những khu vườn dưới đất, tác giả Nguyễn Kiên Tố đã đề xuất ý tưởng phủ xanh một diện tích không hề nhỏ các không gian bị quên lãng ở hầm đi bộ Ngã Tư Sở... Những thiết kế đều có tính khả thi, hứa hẹn mang tới một diện mạo, không gian vừa mới nhưng vẫn giữ được nét xưa cũ của Hà Nội.

Theo TS, KTS Phan Đăng Sơn, Chủ tịch Hội đồng Giám khảo cuộc thi, các phương án đều có chất lượng tốt, có sự đầu tư, nghiên cứu kỹ lưỡng, đề xuất nhiều ý tưởng sáng tạo, thể hiện rõ sự quan tâm, trách nhiệm đối với sự hình thành và phát triển các KGST Hà Nội.

leftcenterrightdel
  Phối cảnh phương án thiết kế của tác giả Nguyễn Kiên Tố. Ảnh chụp lại


Xu hướng phát triển các không gian văn hóa ở Hà Nội

 Sau thời gian dài tập trung phát triển, đời sống vật chất của người dân tăng lên, nhưng Hà Nội lại thiếu không gian dành cho các hoạt động của cộng đồng mang đậm nét riêng của văn hóa Thủ đô. Việc Hà Nội tham gia vào mạng lưới thành phố sáng tạo toàn cầu là minh chứng cho đòi hỏi cấp thiết để thành phố sớm trở thành nơi sống tốt và có bản sắc. Theo số liệu thống kê, Hà Nội hiện có khoảng 180 KGST, trong đó có nhiều không gian văn hóa, nghệ thuật như: Heritage Space (Trần Bình), Manzi (14 Phan Huy Ích), Ơ kìa Hà Nội (Đê La Thành)... Những KGST đang hình thành, duy trì và phát triển như những không gian của sự kết nối, không gian của tự do sáng tạo, tự do học thuật, nơi của những cuộc trao đổi xoay quanh các câu chuyện về văn hóa, nghệ thuật...

Ông Michael Croft, Trưởng đại diện UNESCO Việt Nam, thành viên Hội đồng giám khảo cuộc thi Thiết kế KGST Hà Nội, chia sẻ: "Khi lãnh đạo TP Hà Nội đưa sự sáng tạo thành trung tâm và ưu tiên của quy hoạch đô thị, đồng thời đặt con người và sự sáng tạo vào trung tâm của sự phát triển, đây là thời cơ để mọi người được sáng tạo và ghi nhận về những tác phẩm của mình".

Chia sẻ về ý tưởng tổ chức cuộc thi Thiết kế KGST Hà Nội, PGS, TS Bùi Hoài Sơn, Viện trưởng Viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam, cho biết: "Chỉ khi có được những KGST, chúng ta sẽ có không gian để kích thích, lan tỏa được ý tưởng sáng tạo trong Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung. Điều này góp phần hiện thực hóa mong muốn của chúng ta về việc xây dựng xã hội tốt đẹp, xã hội hạnh phúc. Hiện có hai loại hình KGST: Chia sẻ làm việc chung và giải trí. Đó là các không gian nghệ thuật, nơi người ta có thể đến và chia sẻ những ý tưởng, sáng tạo những ý tưởng nghệ thuật. Từ các chia sẻ ấy hình thành nên những tác phẩm và các dịch vụ văn hóa nghệ thuật".

Những phương án mới góp phần tích cực vào việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về KGST, thể hiện rõ sự quan tâm, trách nhiệm của cộng đồng với việc xây dựng và củng cố các KGST nhằm đánh thức tiềm năng, lợi thế của Hà Nội, hình thành nên mạng lưới KGST phong phú và hấp dẫn, phục vụ sự phát triển bền vững của Thủ đô.

Bài và ảnh: HÀ THANH