Miếu tọa lạc trên một khu đất rộng, thoáng đãng, gần Quốc lộ 21B từ Ba La đi Vân Đình và Đường 427 đi Thường Tín. Bên trong có nhiều cây cổ thụ và cây ăn quả như đa, mít, bưởi…, một ao sen tỏa hương thơm ngát phía trước. Tương truyền, miếu được xây dựng từ thời nhà Nguyễn để thờ bà Phan Thị Ngọc Lịch, đệ nhất cung tần thời Lý Chiêu Hoàng. Hiện nơi đây còn tấm bia đá ghi dòng chữ: “Thị nội đệ nhất cung tần Phan Thị Ngọc Lịch-tự Mậu Bảo-Kỵ chính nguyệt-Sơ thập nhật”. Trải qua những biến động của lịch sử, đến nay miếu không còn giữ được dáng vẻ như ban đầu xây dựng, kiến trúc hiện trạng là kết quả của việc trùng tu vào những năm 90 của thế kỷ 20. Miếu có 3 gian đầu hồi bít đốc, mái lợp ngói di, bờ nóc, bờ dài để trơn không trang trí hoa văn. Hằng năm, nhân dân thường tổ chức giỗ bà vào mồng 10 tháng Giêng.
    |
 |
|
Miếu Bà Chúa Miễu tại thôn Chằm, xã Bình Minh, huyện Thanh Oai. |
Trên tấm biển bằng đá đặt trước di tích được ghi: “Trong những năm 1930-1945, nơi đây đã diễn ra các cuộc họp bí mật của Xứ ủy Bắc Kỳ và Tỉnh ủy Hà Đông. Tháng 6-1942, đây là địa điểm thành lập chi bộ đầu tiên của xã và cũng là nơi đặt hộp thư liên lạc bí mật của Xứ ủy Bắc Kỳ, Tỉnh ủy Hà Đông, Huyện ủy Thanh Oai, để từ đó Đảng đã kịp thời lãnh đạo phong trào cách mạng ở địa phương”. Hiện nay, tại miếu vẫn còn lưu giữ một số kỷ vật thời trước như: Khám thờ, bát hương gốm Thổ Hà, một bộ tam sự, đôi lục bình... Đặc biệt, cây đa cổ thụ trước sân miếu được coi như một chứng nhân của lịch sử, bởi nơi đây từng diễn ra các hoạt động truyền bá tài liệu cách mạng của đồng bào địa phương thông qua hình thức mở quán bán nước chè trong những năm kháng chiến chống Pháp.
Có thể khẳng định, miếu Bà Chúa Miễu cùng với rất nhiều di tích ở xã Bình Minh nói riêng và huyện Thanh Oai nói chung đã góp phần làm phong phú thêm những điểm đến tham quan, giáo dục truyền thống cách mạng của người dân Thủ đô.
Bài và ảnh: LÊ THÀNH NHÂN