Sài Sơn-“con rồng” thức giấc

Trong tiết trời xuân, nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Văn Dung dẫn chúng tôi vãn cảnh Chùa Thầy. Là người con của quê hương, nên ông Dung khá tường tận lịch sử của quê hương mình. Bên chiếc cầu Nhật Tiêu Kiều và Nguyệt Tiêu Kiều-được ví là hai nanh con rồng, hai bên có hai giếng là mắt rồng mùa này cảnh sắc đẹp đắm say lòng người bởi sắc đỏ của hoa gạo, mầm xanh của cây lá. Không gian Chùa Thầy thoáng đãng, gồm có ba lớp Chùa Hạ, Chùa Trung, Chùa Thượng tạo thành đầu rồng, còn gác chuông, gác trống hai bên là tai rồng. Người Sài Sơn nói rằng, trước khi Thiền sư Từ Đạo Hạnh đến với vùng đất này thì ở dưới chân núi đã có hồ nước. Phía trước hồ có một doi đất lớn chạy từ khoảng giữa của dải núi nhô ra như một con rồng đang trườn mình uống nước hồ. Những người xây dựng chùa đã đắp cho doi đất rộng thêm ra, đủ để xây dựng một ngôi chùa bề thế. Người ta cũng ví dãy núi Sài Sơn như một con rồng đang trầm mình, đầu gác lên thành ngọn Long Đẩu. Hoặc ví Sài Sơn chính là con rồng và ngọn Long Đẩu là viên ngọc trong miệng rồng.

Không chỉ là chốn Phật mà Chùa Thầy còn là nơi quần cư, bốn bề làng xóm bao bọc ngày một đông đúc và phồn thịnh trong không gian cổ kính yên bình qua từng đường nét kiến trúc có từ thời Lý cho đến ngày nay vẫn không bị mất đi. Và câu chuyện đầy màu sắc huyền bí về Thiền sư Từ Đạo Hạnh vẫn luôn được người dân nơi đây truyền miệng với sự tôn kính. Theo truyền thuyết, Thiền sư Từ Đạo Hạnh trước đây là thầy lang, có tấm lòng nhân ái đi chữa bệnh cho những người dân nghèo khổ trong vùng mà không lấy tiền. Ngày ngày, ngài lên núi tìm thuốc chữa bệnh cho dân, ngoài ra còn dạy dân biết trồng cây ăn quả, rau màu và các trò chơi dân gian như đấu vật, chọi gà. Đặc biệt ngài còn được coi là tổ nghề của múa rối nước, khi cho xây dựng nhà thủy đình ở giữa hồ. Qua thời gian phôi phai, thủy đình đã cũ kỹ càng gợi lên sự cổ kính, nơi để đời đời người làng Sài Sơn diễn lại những vở rối nước tưởng nhớ tổ nghề và cũng là để lưu giữ văn hóa quê hương.

Với tiềm năng văn hóa, lịch sử, du lịch, từ năm 2016, huyện Quốc Oai đã đưa ra những định hướng phát triển du lịch thời gian tới, với chủ trương xây dựng và khai thác những sản phẩm du lịch hấp dẫn. Trong đó nổi bật là dự án khu du lịch, vui chơi giải trí, đô thị sinh thái Tuần Châu, dự kiến đưa vào hoạt động tháng 6-2017 với nhiều hạng mục, như: Bãi biển nhân tạo diện tích 5.000m2, hệ thống công viên nước hiện đại, biểu diễn cá heo, sư tử biển kết hợp để chữa bệnh tự kỷ cho trẻ, khu biểu diễn thực cảnh múa rối nước, hệ thống khách sạn 4 sao… Liên kết dự án này với phát triển du lịch tâm linh tại quần thể di tích, danh thắng Chùa Thầy, giữ chân du khách lưu lại lâu hơn và tiếp tục trải nghiệm các sản phẩm du lịch khác của địa phương. Bên cạnh đó, còn tạo sự gắn kết với các địa chỉ khác như: Đình và Chùa So, làng nghề làm nón lá Ngọc Mỹ, làng mây tre đan, làng làm miến dong ở Cộng Hòa... Du lịch cộng đồng cũng được lãnh đạo địa phương này hướng đến, khi phát triển mô hình du lịch sinh thái, du khách cùng sinh hoạt, lao động với người bản địa để khám phá đặc trưng văn hóa, tận hưởng không khí trong lành của vùng ngoại ô ở hai xã miền núi Phú Mãn và Đông Xuân, là nơi sinh sống của cộng đồng người Mường.

Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Văn Dung hồ hởi, trong tương lai không xa, nơi đây sẽ hứa hẹn trở thành một không gian văn hóa đặc sắc, níu chân du khách bằng những “đặc sản” của quê hương từ danh lam thắng cảnh, tới hát Dô (Liệp Tuyết), hát tuồng (Đồng Quang), hát chèo (Đại Thành)… hay dừng chân bên chân núi Thầy để xem những hoạt cảnh sinh động từ những con rối trong nhà thủy đình cổ xưa.

“Con rồng” Sài Sơn đã bắt đầu thức giấc!

HÀ XUYÊN