Đã từ lâu, cứ vào dịp cuối tuần, căn gác nhỏ ấm áp của tiệm thêu tay Tú Thị trên phố Hàng Thùng, TP Hà Nội luôn là địa điểm yêu thích của các bạn trẻ muốn học thêu. Không gian nhỏ ấm cúng đủ chỗ cho 5-7 người, cùng những khung thêu, kim chỉ nhiều màu sắc, như níu kéo những ai yêu thích nghề thêu. Say sưa hướng dẫn cách đưa đường kim, mũi chỉ cho các bạn trẻ, anh Bùi Lê Thuần, một người thợ của Làng thêu truyền thống Quất Động tâm sự “Suốt một thời gian dài, rất ít người nhìn nhận một cách xứng đáng giá trị của những nghề thủ công, trong đó có nghề thêu truyền thống của làng anh.Vì vậy, lớp học thêu nho nhỏ này, cùng với sự háo hức, tò mò của những học viên thành thị khiến anh sống lại những kỷ niệm về quãng thời gian cần mẫn bên khung thêu, khơi dậy trong anh nhiều xúc cảm về một thời hoàng kim của làng nghề”.
    |
 |
|
Anh Bùi Lê Thuần và lớp học thêu trên phố Hàng Thùng, Hà Nội. |
Bùi Mai Lan, một bạn trẻ thế hệ 8x, chủ nhân của tiệm Thêu tay Tú Thị, cũng là người khởi xướng ý tưởng mở lớp học này cho biết:“Chúng tôi không đặt nặng về yếu tố kỹ thuật, những buổi học thêu như thế này chủ yếu muốn mang đến cho người học những phút giây thư giãn, khơi dậy sự say mê, sáng tạo của các bạn trẻ, và biết đâu, đó lại là mạch nước ngầm đánh thức những rung động, xúc cảm với những sản phẩm thủ công truyền thống trong mỹ quan của mỗi người”.
Duy trì lớp học thêu trên phố là một trong những nỗ lực của Mai Lan và các bạn của mình trong việc giữ gìn nghề truyền thống này. Sinh ra và lớn lên tại làng thêu Quất động, ngôi làng có truyền thống hơn 300 năm làm nghề thêu, hình ảnh của bà, của mẹ, của những người dân trong làng, sau những buổi làm đồng lại bên khung thêu, ngồi ở bậc thềm hè, tỉ mỉ tỉa tót những nhành hoa, ngọn cỏ vẫn in đậm trong ký ức của Mai Lan, để rồi cô thấy “đau” khi nghề của làng bị mai một, và khi bố đem những khung thêu cũ ra làm củi đốt, cô thấy “Mình cần phải làm một cái gì đó để giữ lấy nghề thêu”.
|
|
 |
|
Bùi Mai Lan với lớp học thêu. |
Khởi nguồn từ việc thêu những tấm khăn, cái áo, rồi những trang trí nho nhỏ để tặng bạn bè, đến nay thêu tay Tú Thị đã là địa chỉ quen thuộc của những khách hàng yêu thích sự nhẹ nhàng, thanh lịch, sang trọng, quý phái, với những sản phẩm đa dạng như khăn, áo, túi, các đồ trang trí, lưu niệm, tranh lụa, áo dài,vv. Sự khác biệt với lối thêu công nghiệp hiện nay của Thêu tay Tú Thị, không chỉ là sự tỉ mỉ, khéo léo của những thợ thêu lành nghề làng thêu Quất Động mà chính là câu chuyện kể đằng sau những họa tiết. Đó có thể là những kỷ niệm về tình yêu, về những miền ký ức được góp nhặt trong cuộc sống, để mỗi người khi dùng sản phẩm thêu tay đều thấy bóng dáng kỷ niệm của mình. Phải chăng đó là lý do khách hàng là người nước ngoài tìm mua các sản phẩm của Tú Thị ngày một nhiều hơn, và đó cũng chính là tín hiệu vui cho những người làm nghề thêu Quất Động.
|
|
 |
|
Các thợ thêu làng thêu Quất Động. |
Cùng với việc làm phong phú, tinh tế hơn các sản phẩm. Mai Lan và các bạn của mình đang xúc tiến mở rộng thị trường đến các điểm du lịch trong nước và Quốc tế, đặc biệt là ý tưởng phát triển du lịch làng nghề. Dự án này đang được triển khai. Trước mắt, một xưởng thêu tay đã được xây dựng tại chính ngôi làng của Lan, thôn Quất Động, xã Quất Động, huyện Thường Tín, TP Hà Nội. Sau lũy tre làng của một miền quê thanh bình yên ả,về Quất Động hôm nay, lại nghe tiếng kim chạm vào nền vải, nghe tiếng thì thầm bên khung thêu của chị bán cá, cô bán rau. Mai Lan kể rằng “Khi tôi mở xưởng thêu, người làng kéo đến đầy nhà, ai cũng kể vanh vách về nghề,về những tiếc nuối khi phải bỏ nghề vì miếng cơm manh áo.Tôi biết rằng mạch nguồn của làng nghề không hề mất đi mà vẫn âm ỉ cháy trong mỗi người, việc của mình là phải khơi dậy ngọn lửa đó”.
|
|
 |
|
Về Quất Động nghe người già kể chuyện thêu. |
Dù còn đang bước những bước đi đầu tiên với nhiều trăn trở, khó khăn, nhưng việc cô gái 8x từ bỏ một nghề được cho là quyền lực thứ 4 (Mai Lan từng là BTV thời sự của Đài Tiếng nói Việt Nam) để giữ gìn nghề truyền thống của cha ông là một việc làm đáng trân trọng.Và tôi tin rằng, những hành động được xuất phát từ tình yêu, từ trái tim sẽ luôn chạm đến trái tim của người khác. Khi đó, sẽ có nhiều hơn những câu chuyện về cuộc sống,về tình yêu,về những miền ký ức, được lưu giữ, không chỉ bởi những người thợ thêu làng thêu Quất Động mà nó còn được lan tỏa cùng sự trường tồn của nghề thêu truyền thống, và được cất giữ bởi thế hệ mai sau.
PHẠM TUYẾT