Cho đến nay, đã có hàng chục cuốn sách và công trình nghiên cứu và các loạt bài tham luận nói về các làng nghề ở Hà Nội. Trong dự án giai đoạn II của Tủ sách Thăng Long ngàn năm văn hiến, Nhà xuất bản Hà Nội giới thiệu cuốn sách “Những làng nghề thủ công tiêu biểu của Thăng Long-Hà Nội” do TS Đinh Hạnh làm chủ biên, nhằm giúp bạn đọc hiểu thêm về sự hình thành và phát triển của các loại nghề.

leftcenterrightdel
Bìa cuốn sách “Những làng nghề thủ công tiêu biểu của Thăng Long-Hà Nội”.

Khác với các cuốn sách khác, “Những làng nghề thủ công tiêu biểu của Thăng Long-Hà Nội” viết dưới dạng sách sử, phân tích các yếu tố tác động đến việc hình thành và phát triển các làng nghề thủ công tiêu biểu, nói rõ các giá trị kinh tế-văn hóa, những nét đặc trưng của một số làng nghề tiêu biểu trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, giải quyết các vấn đề xã hội, như: Lao động, việc làm, thu nhập, đời sống, xây dựng nông thôn mới, đóng góp ngân sách nhà nước… Hầu hết các làng nghề được đưa vào sách đều được hình thành ít nhất cách đây đã vài trăm năm, như: Làng lụa Vạn Phúc, làng khảm trai Chuôn Ngọ, làng gốm sứ Bát Tràng, làng nghề mộc điêu khắc Nhân Hiền, làng chế tác kim hoàn Định Công… cho đến nay những làng nghề này vẫn tồn tại, phát triển cùng với bước thăng trầm của lịch sử.

Với độ dày hơn 300 trang, cuốn sách gồm 3 chương: Chương I giới thiệu về các tiêu chí phân loại đánh giá các làng nghề thủ công tiêu biểu của Hà Nội. Chương II giới thiệu về các làng nghề thủ công tiêu biểu dựa trên các tiêu chí phân loại ở chương I, đồng thời cũng giới thiệu một số nghệ nhân tiêu biểu được UBND thành phố Hà Nội phong tặng. Chương III trình bày định hướng và các giải pháp phát triển làng nghề thủ công của Hà Nội trong tương lai. Ngoài ra, cuốn sách có các phụ lục giới thiệu danh sách các làng nghề thủ công của Thăng Long-Hà Nội phân theo nhóm các nghề kinh tế chủ yếu, phân theo địa phương; danh sách các làng nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống; danh sách các nghệ nhân của Thủ đô và danh sách các nghệ nhân được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân ưu tú”.

Thông qua cuốn sách này, TS Đinh Hạnh cùng đội ngũ biên tập muốn cung cấp khái quát một số thông tin và tư liệu có được về quá trình hình thành, tồn tại và phát triển của các làng nghề thủ công tiêu biểu của Thăng Long-Hà Nội nói chung một cách có hệ thống thông qua nhiều con đường và phương thức khác nhau. Bạn đọc được tìm hiểu thêm một số vấn đề chung, như: Các khái niệm về làng nghề; các yếu tố cơ bản ảnh hưởng đến việc hình thành, tồn tại và phát triển của các làng nghề qua từng thời kỳ lịch sử, kể từ thời kỳ phong kiến dân tộc đến nay. Đặc biệt, cuốn sách cũng đưa ra nhận xét về một số mặt trái và tiêu cực của quá trình phát triển các làng nghề thủ công, như: Nạn ô nhiễm môi trường; những khó khăn, hạn chế và những bất cập trong quá trình phát triển; đồng thời cũng trích nêu một số định hướng, mục tiêu nhiệm vụ và giải pháp để phát triển nghề và làng nghề từ năm 2015 đến năm 2030 của Hà Nội.

Bài và ảnh: HOÀI PHƯƠNG