“Hà nội ơi ... Hà nội ơi/Ta nhớ không quên những tháng năm qua/Một nét riêng tư gợi nhắc cho ai/… Hà nội ơi ta nhớ không quên/Hà nội ơi trong trái tim ta”, chắc hẳn khi ai đó cất lên giai điệu này, không khó để người nghe đoán ra đây là nhạc phẩm “Hà Nội đêm trở gió” của Nhạc sĩ-NSND Trọng Đài. Đây cũng là tác phẩm khởi đầu cho cơ duyên làm âm nhạc điện ảnh, truyền hình và sân khấu của ông. Nhạc sĩ-NSND Trọng Đài chia sẻ: “Từ thời thanh niên tôi đã mơ ước viết nhạc cho sân khấu, thích nhạc phim, nhưng sau đó tôi lại sang Nga theo học chỉ huy dàn nhạc, sáng tác âm nhạc thính phòng. Năm 1993, Nhà hát Kịch Hà Nội dàn dựng vở “Hà Nội đêm trở gió”. Khi ấy, nhà văn Chu Lai là tác giả kịch bản, đồng thời là tác giả lời thơ. Nhà hát có mời tôi làm âm nhạc cho vở diễn và thế là ca khúc Hà Nội đêm trở gió ra đời”.
Nhạc sĩ-NSND Trọng Đài sinh năm 1958 tại Hà Nội trong một gia đình có truyền thống về âm nhạc. Ông là con trai nhạc sĩ Nguyễn Trọng Nho. Ông bà nội của Trọng Đài là người sửa nhạc cụ nên từ nhỏ ông đã làm quen với nhiều loại nhạc cụ, được bố cho đi học đàn từ rất sớm. Năm 18 tuổi, ông theo học lớp sáng tác hệ trung cấp của Trường Âm nhạc Việt Nam. Sau đó, ông được cử đi học nâng cao 7 năm tại Nhạc viện Tchaikovsky, Moskva (Nga). Đây là quãng thời gian Trọng Đài được đắm chìm trong môi trường sư phạm âm nhạc Nga, đồng thời là cột mốc quan trọng đã hình thành cho ông nhãn quan âm nhạc toàn diện của một nhạc sĩ.
    |
 |
|
Nhạc sĩ-NSND Trọng Đài (bên phải) và vợ là NSƯT Mai Hoa. |
“Thế là chị ơi rụng bông hoa gạo/Ô hay! Trời không nín gió cho ngày chị sinh…”-đây là những lời ca nặng trĩu, sâu lắng về một kiếp người trong nhạc phẩm “Chị tôi” do nhạc sĩ Trọng Đài phổ nhạc từ bài thơ “Cho một ngày sinh” của nhà thơ Đoàn Thị Tảo. Ngày ấy, Trọng Đài nhận được lời đề nghị viết ca khúc cho phim “Người Hà Nội”. Bằng tất cả tài hoa và sự đồng cảm, ông đã sáng tác ca khúc “Chị tôi” chỉ trong một đêm. Chất thơ Đoàn Thị Tảo hòa quyện cùng giai điệu sâu lắng, bài hát sau khi ra đời đã gây một tiếng vang lớn, đưa Trọng Đài trở thành nhạc sĩ mát tay với nhạc phim. Những ca khúc nhạc phim do ông sáng tác đều được công chúng đón nhận, có thể kể đến như: Mùa lá rụng, Đất và người, Chuyện phố phường…. Hầu hết các sáng tác của ông đều được thể hiện qua chất giọng trầm, lạ của vợ ông-ca sĩ, NSƯT Mai Hoa.
Nói đến cảm hứng sáng tác về Hà Nội, Nhạc sĩ-NSND Trọng Đài chia sẻ: “Cảm hứng Hà Nội đến với tôi như một lẽ tự nhiên vậy. Tôi sinh ra tại Hà Nội, cái nôi của gia đình, cái nôi dân ca và những bài ca đi cùng năm tháng của các thế hệ cha chú, đàn anh gần như là món ăn tinh thần của bọn tôi thời trẻ. Tôi thuộc rất nhiều ca khúc về Hà Nội thời tân nhạc, thời chống Pháp, chống Mỹ rồi cả hiện đại nữa. Lớn lên trong kho tàng âm nhạc phong phú như vậy, dễ hiểu là cảm xúc của mình với Hà Nội như là hơi thở, máu thịt, một lúc nào đó sẽ cất lên thành âm nhạc”.
Bài và ảnh: PHẠM DUY