Hà Nội ngoài vẻ đẹp say lòng người, còn giữ vai trò là một thủ đô - thành phố quan trọng, tập trung nhất của quốc gia, do vậy người tài hoa mọi miền đất nước về sinh sống, làm việc rất đông. Cũng bởi thế, chính mảnh đất kinh kỳ này lại là nơi hội tụ rất nhiều nền văn hóa đến từ các địa phương khác nhau, dẫn đến sự tồn tại đồng thời của nhiều loại hình tôn giáo tại nơi đây.
    |
 |
|
Chùa Trấn Quốc ngày nay được xem là một trong những chốn cửa Phật linh thiêng không chỉ bởi địa thế mà còn bởi lịch sử gắn liền với dân tộc, với Phật giáo Thăng Long - Hà Nội. Ảnh: qdnd.vn |
Hà Nội có một hệ thống tôn giáo tín ngưỡng phong phú, tiêu biểu cho đời sống tôn giáo tín ngưỡng của cả nước nhờ sự hình thành và phát triển qua nhiều thời kỳ lịch sử, có ảnh hưởng sâu sắc với cả nền văn hóa và xã hội của đất kinh thành xưa.
Có thể nói Thăng Long - Hà Nội là nơi gần như được coi là xuất phát của Phật giáo nước nhà (Hai trung tâm đầu tiên của Phật giáo ở Việt Nam là Luy Lâu, Thuận Thành, Bắc Ninh và Tây Thiên, Tam Đảo, Vĩnh Phúc). Kể từ thời Lê, Khổng giáo đặc biệt có vị trí dần dân độc tôn, tiêu biểu là ở Hà Nội. Sau này, khi kinh đô chuyển vào Huế thì Nho học trên đất Thăng Long - Hà Nội với những tên tuổi của "sĩ phu Bắc Hà" vẫn là lực lượng tri thức, tinh thần tiêu biểu cho Nho học. Về Đạo giáo, Hà Nội cũng là một trung tâm quan trọng như nhận xét của nhiều trí thức ở các vùng miền khác nhau khi đến Thăng Long - Hà Nội. Đạo Kitô (Công giáo và Tin lành) ở Hà Nội cũng có nhiều nét đáng lưu ý.
Công giáo Hà Nội là nằm trong số những địa điểm lâu đời nhất ở xứ Bắc Kỳ xưa, nơi Linh mục Đắc Lộ đặt chân đến ngay khi ông từ Cửa Bạng (Thanh Hóa) năm 1627 ra Thăng Long và gieo mầm đầu tiên của cộng đồng Công giáo Hà Nội. Từ đó Hà Nội luôn là vị trí quan trọng nhất của Công giáo ở phía Bắc. Có một thời gian, từ năm 1949 đến đầu những năm 1960, Hà Nội là nơi đặt Đại diện Tổng tòa của Tòa Thánh Vatican. Giáo phận Hà Nội từ 1960 cũng trở thành Tổng giáo phận Hà Nội cho tới nay.
Đạo Tin lành ở Hà Nội tuy chính thức hình thành năm 1926 chậm hơn điểm gốc nhất của đạo Tin lành Đà Nẵng năm 1911 nhưng vẫn được tính là một trong những điểm đầu tiên ở nước ta có tiếp xúc với đạo Tin Lành từ châu Âu cuối thế kỷ XIX. Tin lành Hà Nội từ sau năm 1954 trở thành cộng đồng tiêu biểu nhất của Hội Thánh Tin lành Việt Nam (miền Bắc) và cho đến tận ngày nay vị thế này vẫn là như vậy.
Hồi giáo ở Hà Nội thực sự là một cộng đồng vô cùng nhỏ bé nhưng nó vẫn là một cộng đồng tiêu biểu cho tôn giáo này ở phía Bắc Việt Nam. Ngoài ra còn có cộng đồng Cao Đài hình thành từ thập kỷ 40 thế kỷ trước và đến nay vẫn tồn tại, như một nét độc đáo của hệ thống tôn giáo ở Hà Nội.
Hà Nội vẫn đang ngày ngày phát triển và trong sự phát triển của hệ thống tôn giáo hiện nay, Hà Nội luôn giữ vị thế là một trung tâm truyền giáo, ảnh hưởng trực tiếp đến hầu hết các tỉnh phía Bắc và chính thủ đô này cũng là nơi có khả năng tiếp nhận các tôn giáo mới.
ĐỨC AN