Với 4 môn - Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ và một môn thi khác (trước đây chỉ thi môn Văn và Toán) và sẽ công bố vào tháng 3-2019, Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 sẽ diễn ra sớm hơn 5 ngày so với năm 2018. Trước những thay đổi của kỳ thi lớp 10, dù đã được thông tin về phương án này nhưng không ít phụ huynh và học sinh lo lắng vì số môn thi cùng áp lực thi cử tăng.
Hạn chế tình trạng học lệch
Giải thích về điều này, ông Phạm Quốc Toản, Trưởng Phòng Quản lý thi và Kiểm định chất lượng, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) TP Hà Nội, cho biết từ năm học 2017-2018, Sở GD-ĐT đã trình và được UBND TP chấp thuận phương thức tuyển sinh vào lớp 10 từ năm học 2019-2020 là thi tuyển. Theo chương trình giáo dục THCS hiện nay đòi hỏi học sinh phải học đủ các môn Toán, Ngữ văn, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân, Ngoại ngữ và một số môn khác như Công nghệ, Giáo dục thể chất (thể dục), Âm nhạc, Mỹ thuật, Tin học, vì thế việc học sinh dự thi 4 môn/14 môn học là phù hợp, không quá tải.
Bên cạnh đó, việc thi tuyển vào lớp 10 bằng môn Ngoại ngữ sẽ tác động tích cực để năng lực ngoại ngữ của học sinh phổ thông Hà Nội được nâng cao. Sở GD-ĐT cũng đã quy định rất rõ những yêu cầu về kiến thức kỹ năng, hình thức đề thi và thời gian tổ chức thi đối với môn Ngoại ngữ và môn thứ tư. Cụ thể, với môn Ngoại ngữ, thí sinh sẽ thi theo hình thức kết hợp trắc nghiệm khách quan và tự luận, với bài thi của môn thứ tư thi theo hình thức trắc nghiệm khách quan. Các câu hỏi trong nội dung đề thi môn ngoại ngữ và môn thứ tư thuộc chương trình THCS, chủ yếu là ở lớp 9, hầu hết ở cấp độ nhận biết, thông hiểu theo đúng chuẩn kiến thức, kỹ năng bộ môn do Bộ GD-ĐT quy định. Đây là những yêu cầu chỉ tương đương như bài kiểm tra 45 phút hoặc thi học kỳ trên lớp của học sinh, đó là những nội dung học sinh được kiểm tra hằng ngày, rất quen thuộc, không hề dàn trải, không áp lực, ông Phạm Quốc Toản nhấn mạnh.
Theo TS Phạm Văn Đại, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội, việc đổi mới thi này là cần thiết với mục tiêu nâng cao chất lượng dạy, học toàn diện ở các cấp học, hạn chế tình trạng học lệch, học tủ ở một bộ phận học sinh hiện nay.
Năm học 2019-2020, dự kiến số lượng học sinh toàn TP Hà Nội thi tuyển vào lớp 10 THPT và giáo dục thường xuyên (GDTX) có khoảng 81.200 đến 83.200 học sinh (giảm 3.000-4.000 học sinh so với năm học 2018-2019). Trong đó, các trường công lập tuyển từ 60.900 đến 62.900 học sinh (giảm khoảng 3.000 học sinh so với năm học 2018-2019), các trường ngoài công lập tuyển 20.300 học sinh (tương đương như năm học 2018-2019). Như vậy, số lượng thí sinh dự thi cũng phần nào giảm và ít áp lực cho thí sinh hơn năm ngoái.
Việc công bố môn thi thứ tư trước kỳ thi hơn 2 tháng nhằm tác động để học sinh phải học đồng đều tất cả các môn trong chương trình. Theo kế hoạch, kỳ tuyển sinh lớp 10 dự kiến được tổ chức vào hai ngày 2 và 3-6-2019. Việc triển khai sớm kỳ thi 1 tuần so với năm trước nhằm tạo thuận lợi cho học sinh, tránh để lâu phải ôn tập lại và cũng hạn chế được tình trạng dạy thêm, học thêm.
Không ảnh hưởng đến quyền lợi và nguyện vọng của học sinh
Với phương án thi mới này, mỗi học sinh vẫn được đăng ký nguyện vọng dự tuyển vào 2 trường THPT công lập trong cùng một khu vực tuyển sinh, không kể nguyện vọng vào các lớp chuyên như năm học trước. Học sinh cũng có thể thay đổi khu vực tuyển sinh để vừa thuận lợi khi di chuyển, không phải đi học quá xa, vừa phù hợp với năng lực và nguyện vọng học tập. Do đó, phương thức thi mới không ảnh hưởng đến quyền lợi, nguyện vọng học tập của học sinh.
Mặt khác, để học sinh làm quen với phương án thi 4 bài độc lập, ngay từ đầu năm học mới 2018 – 2019, nhiều trường THCS đã xây dựng kế hoạch học tập cho học sinh học đều tất cả các môn nhưng sẽ dành thời gian nhiều hơn cho Toán, Ngữ văn và Tiếng Anh. Những năm trước đây, thí sinh chỉ làm bài thi tự luận, năm tới có bài trắc nghiệm và trắc nghiệm kết hợp tự luận. Vì vậy, giáo viên sẽ phải hướng dẫn học sinh làm bài theo hình thức này.
Nhằm tạo điều kiện để giáo viên, học sinh làm quen với định dạng của đề thi trong quá trình dạy học và ôn tập, TS Phạm Văn Đại cho biết: Đối với đề thi môn Ngữ văn và Toán, mọi yêu cầu về kiến thức, hình thức, nội dung... vẫn giữ nguyên nên giáo viên, học sinh có thể dùng đề thi chính thức của các năm trước để tham khảo. Sở GD-ĐT sẽ công bố đề tham khảo của môn ngoại ngữ và các môn: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân trên Cổng thông tin điện tử của ngành và các phương tiện thông tin, truyền thông trong tháng 10-2018.
Bên cạnh đó, năm học 2019-2020, với các trường THPT ngoài công lập, trường THPT công lập tự chủ tài chính và trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên còn được lựa chọn phương thức tuyển sinh phù hợp, bảo đảm đúng quy chế. Do đó, căn cứ theo điều kiện thực tế, các đơn vị có thể xét tuyển học sinh căn cứ vào điểm thi của học sinh khi tham dự kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT công lập hoặc xét tuyển dựa trên kết quả học tập, rèn luyện của học sinh ở cấp THCS. Như vậy, nếu học sinh không tham dự kỳ thi hoặc dự thi không đủ số môn quy định thì các em vẫn có thể được xét tuyển vào trường THPT ngoài công lập, trường THPT công lập tự chủ tài chính hoặc trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên.
Lãnh đạo Sở GD-ĐT Hà Nội cũng nhấn mạnh, để có phương án tuyển sinh như trên, Sở GD-ĐT đã chuẩn bị kỹ từ nhiều năm trước và năm nay, Sở đã phổ biến tới tất cả các phòng GD-ĐT, các trường THCS để quán triệt tinh thần dạy - học nghiêm túc, đầy đủ chương trình của tất cả các môn. Mặt khác, đề thi và kế hoạch dạy - học đều tuân thủ theo chuẩn kiến thức, kỹ năng của Bộ GD-ĐT đã ban hành từ năm 2008. Do vậy, những thay đổi của kỳ thi lớp 10 không có gì ảnh hưởng đến kế hoạch dạy và học của các trường.
Bài, ảnh: KHÁNH HÀ