Xưa kia, Trúc Bạch nổi tiếng với nghề dệt lụa của làng Trúc Yên. Theo dấu lịch sử, nghề lụa Trúc Yên bắt đầu từ thời chúa Trịnh Giang. Khi ấy, chúa là một tay ăn chơi khét tiếng. Chúa thấy vùng ven hồ yên tĩnh, thắng cảnh đẹp nên lập ra một cung điện để nghỉ mát có tên Trúc Lâm. Sau đó, cung điện này trở thành nơi giam giữ các cung nữ phạm tội. Họ buộc phải dệt lụa để nuôi sống bản thân. Các cung nữ là những người khéo tay nên thứ lụa được làm ra từ làng Trúc này được nhiều người ưa thích. Ngày nay, quanh hồ có nhiều di tích cổ như đền Quán Thánh-một trong tứ trấn của Hà Nội, chùa Châu Long, đền Cẩu Nhi… Hồ Trúc Bạch không quá lớn nhưng có đến hai hòn đảo, Châu Chử và Ngũ Xã. Đảo Ngũ Xã nổi tiếng với nghề đúc đồng cho đến ngày nay.  

leftcenterrightdel
Dù đã được xử lý nhưng hồ Trúc Bạch vẫn bị ô nhiễm.

Hồ Trúc Bạch còn là nơi ghi dấu một sự kiện lịch sử đáng chú ý. Ngày  26-10-1967, quân dân Hà Nội đã bắt sống Thiếu tá phi công John McCain ngay trên mặt hồ này khi viên phi công nhảy dù xuống đây. John McCain là một trong những phi công Mỹ nổi tiếng nhất từng bị bắn rơi trên bầu trời Hà Nội. Xuất thân trong một gia đình danh gia vọng tộc với cả ông nội và bố đều là đô đốc trong lực lượng hải quân Mỹ, John McCain sau này cũng là một Thượng nghị sĩ của bang Arizona. Ông là một trong những chính khách Mỹ có công trong việc ủng hộ việc dỡ bỏ cấm vận và bình thường hóa quan hệ với Việt Nam cũng như thúc đẩy quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

Hồ Trúc Bạch là điểm đến yêu thích của nhiều du khách bởi họ cho rằng, đến nay, đây là hồ nước yên bình nhất của Hà Nội. Trúc Bạch đủ các cung bậc lãng mạn, hào hoa về một vùng hồ nước thơ mộng bậc nhất đất kinh kỳ. Cuộc sống người dân trong khu vực Ngũ Xã, Trúc Bạch… được xây dựng là nơi đáng mơ ước như một bán đảo ven hồ đẹp bậc nhất Thủ đô. Du khách Rachel P (Anh) nhận xét trên trang web du lịch uy tín TripAdvisor rằng, “đây là một hồ nhỏ bên cạnh Hồ Tây rộng lớn. Nó cung cấp tầm nhìn tuyệt đẹp của Hà Nội từ tất cả mọi góc độ”. Hồ Trúc Bạch còn được biết đến là nơi có những loại ẩm thực đặc sắc như bánh tôm, kem hay thứ bia Trúc Bạch đậm đà đặc trưng. Bên cạnh đó, nơi đây lâu nay cũng quần tụ những người bán món phở cuốn, một thứ ẩm thực mới được ưa thích và du khách gọi đó là món ăn ngon của người Việt trên đường phố.

Tuy nhiên, bên cạnh nhiều đánh giá tốt, có những du khách lại xếp điểm trừ cho hồ Trúc Bạch bởi việc giữ vệ sinh cho hồ chưa tốt. Rác nổi trên mặt hồ và mùi hôi thối bốc lên khiến cho chuyến tham quan không còn thú vị. Ông Liễu Thọ Thắng, một người dân phường Trấn Vũ cũng bày tỏ mong muốn hồ nước sớm được quan tâm làm sạch triệt để vì hiện nay, cứ mỗi khi mưa xuống hoặc trở trời, mùi hôi xuất hiện nồng nặc và váng mỡ lại nổi đầy trên mặt hồ, ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt, kinh doanh của nhiều hộ dân trong khu vực. “Có những đoạn cống tắc, khi mưa xuống là nước dềnh lên. Nên dù là ở ngay cạnh hồ nhưng khi những cơn mưa to xuống, nước không kịp thoát là vẫn có những nhà bị ngập cục bộ. Mặc dù hồ có nhà máy xử lý nước thải ngay gần khu vực chùa Châu Long nhưng công suất nhà máy đó không đủ để giải quyết tình trạng ô nhiễm này”, ông Thắng bày tỏ.

Bài và ảnh: HUY AN