Đa phần các ngôi nhà ở phố cổ Hà Nội cuối thế kỷ XIX đều là nhà một, hai tầng thuộc sở hữu người dân. Chỉ có những công trình công cộng mới được xây dựng to cao. Sử sách ghi rằng, năm 1887, một công ty do người Trung Quốc làm chủ xây một nhà hát diễn tuồng Trung Quốc trên phố Takou (tên gọi của phố Hàng Cót thời Pháp thuộc), thỉnh thoảng cho người phương Tây thuê biểu diễn ca nhạc và làm sân khấu cho những gánh hát lưu động. Đến năm 1908, chính quyền cải tạo nhà hát thành trường tiểu học dành cho nữ sinh có tên là Trường Tiểu học nữ sinh Pháp-Việt. Đến năm 1910, trường được đổi tên theo nhà viết kịch Pháp Eugène Brieux nên gọi là Ecole Brieux, dân gian thì vẫn gọi Trường Nữ học Hàng Cót. Năm 1948, trường đổi tên thành Thanh Quan theo tên của nữ sĩ đất Thăng Long Bà Huyện Thanh Quan. Năm 1958, trường Thanh Quan có tên là Trường Phổ thông cấp I và II dành cho cả nam, nữ học chung. Năm 1996, trường chính thức mang tên THCS Thanh Quan.
    |
 |
|
Vẻ đẹp cổ kính hơn trăm năm của Trường THCS Thanh Quan. |
Trải qua bao biến thiên lịch sử, kiến trúc trường vẫn nguyên vẹn phong cách kiến trúc Đông Dương hài hòa của phương Tây hiện đại với nét đẹp cổ điển Á Đông. Bên cạnh những hành lang rộng, kéo dài, những ô cửa đan đều nhau của châu Âu là mái ngói cổ, những chi tiết lưỡng long đắp vẩy sành… Du khách gần xa đi qua số nhà 29 Hàng Cót ngày nay đều ấn tượng với ngôi trường kiến trúc cổ kính, vàng rực trong nắng chiều, với dòng chữ sơn đỏ nổi bật Ecole Brieux để nhắc nhớ đến lịch sử lâu đời của trường.
Năm 2007, trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia. Trường có tổng cộng 17 phòng học, được trang bị thêm các thiết bị dạy học hiện đại như máy chiếu, máy chiếu đa vật thể tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên và học sinh trong công tác giảng dạy, học tập. Trường còn có rất nhiều phòng chức năng như phòng thực hành lý-công nghệ, hóa sinh, phòng đồ dùng dạy học, phòng thể chất, phòng tin học, phòng học kỹ năng sống, học tiếng Anh với người nước ngoài… Bên cạnh dạy kiến thức, nhà trường rất chú trọng rèn luyện học sinh về đạo đức, văn minh thanh lịch để xứng đáng mai sau là chủ nhân Thủ đô ngàn năm văn hiến.
Bài và ảnh: MỘC MIÊN